İlk kez Geçtiğimiz yıl Aralık ayında görülen ve '2019-nCoV' olarak adlandırılan virüs, korona virüs ya da corona virüsü adıyla bilinmekte.

Bu Virüs nedeniyle ölenlerin sayısı da 31 Ocak itibariyle 213'e çıkmış durumda. Vaka sayısının da 10 bine yaklaştığı belirten uzmanlar sayının artacağı yönündeki endişeleri insanları tedirgin ediyor.

Virüs şu ana kadar, Çin dâhil olmak üzere toplam en az 23 ülkede görüldü. Virüsün Çin'in doğu bölgelerinin yanı sıra ABD, Fransa, Tayland, Japonya, Güney Kore, Singapur, Vietnam, Almanya, İtalya ve Tayvan'a da yayıldığı bilinmekte

 

Virüsün ilk olarak ortaya çıktığı Vuhan kentinde alınan karantina önlemleri kapsamında yaklaşık 50 milyon kişinin hiçbir şekilde seyahat etmesine izin verilmiyor. Zatürre belirtilerine yol açan virüs, dünya çapında ki tüm sağlık uzmanlarını da alarma geçirdi.

Peki henüz hiç bir tedavisi olmayan korona virüs tipi kısa zamanda ortada kaybolan geçici bir salgın mı, yoksa çok daha tehlikeli bir hastalığın ilk işaretleri mi?

 

Çin'de ortaya çıkan virüsün özellikleri neler?

Korona virüsler (corona virus), büyük bir virüs ailesinin bir alt türü. Ancak yeni virüs dâhil sadece yedisi insanlara bulaşmaktadır.

Bir korona virüsün yol açtığı şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS), Çin'de 2002 yılında ki salgından etkilenen 8 bin 98 kişiden 774'ünün ölümüne yol açmıştı.

Konu İle ilgili açıklamalarda bulunan Doktor Josie Golding, "SARS'ın hatıraları hâlâ taze, korkunun çok büyük olmasının nedenlerinden biri bu, ancak bu tür hastalıklarla mücadele etmek için artık çok daha hazırlıklıyız" diyor. Açıklamalara göre yeni virüsün de SARS gibi insandan insana bulaşabildiği teyit edilmiş durumda.

Virüse yakalananlarda hangi belirtilere rastlanıyor?

Virüse yakalananlarda önce yüksek ateş başlıyor. Ardından kuru öksürük şikâyetleri gözleniyor. Bir haftanın sonunda ise nefes darlığı sorunları ortaya çıkıyor.

Ancak şu an eldeki bilgiler sadece hastaneye kaldırılan ağır hastaların yaşadıklarıyla sınırlı. Virüse yakalanıp daha hafif bir şekide atlatan olup olmadığı konusunda detaylı bir bilgi henüz yok. Korona virüsler orta derece soğuk algınlığından ölüme varacak septomlara yol açabiliyor.

Ne kadar ölümcül?

Aralık ayında ortaya çıktığı sanılan virüs, şu ana kadar 304 kişinin ölümüne neden oldu. Yani virüse yakalandığı tespit edilenlerin yüzde 2,7'si hayatını kaybetti.

Ancak virüsün bulaşmasıyla başlayan hastalık sürecinin görece uzun olduğu ve ölü sayısının ilerleyen günlerde artabileceği uyarıları yapılıyor.

Henüz salgının boyutları tam olarak bilinmediği için bu yeni virüsün yol açabileceği ölümlere dair bir tahmin yürütmek giderek zorlaşıyor.

Virüsün kaynağı ne?

Hastalığın, Çin'in 11 milyon nüfuslu olan kenti Vuhan'daki Huanan deniz ürünleri pazarından kaynaklandığı tahmin edilmekte.

Çinli yetkililer Hubei bölgesinde toplam 50 milyon kişinin yaşadığı kentlere seyahat kısıtlaması uygulanmakta olup, Vuhan şehri tamamen karantina önlemleri alınmış durumda.

Çin genelinde yüz maskesi kullanmak zorunlu hale getirildi, Çin'e bağlı yarı özerk Hong Kong yönetimi de bir dizi önlem açıkladı ve iki ülke arasındaki geçişleri sınırladı. Uluslararası pek çok havayolu da Çin'e uçuşlarını askıya aldı.

Neden Çin?

Profesör Woolhouse, nüfusun çokluğu ve yoğunluğu ile virüsleri taşıyan hayvanlarla insanların yakın temasının neden olduğunu söylüyor:

"Yeni salgının Çin'de ya da dünyanın bu bölgesinde olmasına kimse şaşırmadı."

Hangi hayvandan kaynaklanıyor?

Korona virüsler, önce hayvandan insana bulaşıyor. Ancak virüsleri kitlesel bir salgın tehdidi haline getiren, mutasyona uğrayıp insandan insana bulaşmaya başlamaları.

2019-nCoV virüsünün ilk olarak Vuhan'daki Huanan balık pazarında ortaya çıkmış olabileceği üzerinde duruluyor.

Bazı deniz canlıları korona virüs taşıyor olabilseler de, pazarda tavuk, yarasa, tavşan, yılan gibi başka hayvanlar da bulunuyor ve bunlardan birinin virüsün kaynağı olması çok daha mümkün görünmekte olup virüsün neden kaynaklandığı belirlendiğinde, sorunla baş etmek çok daha kolay olacağı gözüküyor.

İnsandan insana nasıl bulaşıyor?

Başta virüsün sadece hayvandan insana bulaşabildiği açıklanmıştı. Ancak daha sonra virüsün, insandan insana da bulaştığı anlaşıldı.

SARS, insandan insana çok kolay bulaşabiliyordu. Virüse yakalanmış bir kişinin kalabalık bir ortamda öksürmesi dahi SARS'ın yayılması için yeterli olabiliyordu.

MERS ise insandan insana daha zor bulaşan bir korona virüstü.

Yeni virüs solunum yollarını etkiliyor. O nedenle öksürük ve temas yoluyla bulaşıyor olması yüksek bir ihtimal olarak görülüyor.

Çin, virüse yakalananların belirti göstermeye başlamadan hastalığı bulaştırabildiğini açıklamıştı.

Salgın nasıl durdurulabilir?

Şu an için 2019-nCoV virüsüne karşı bir aşı bulunmuyor. Aşının geliştirilmesi ise en az bir yılı bulabilir.

Eldeki tek seçenek, virüse yakalanmış kişileri tespit edip karantinaya almak.

Hastalarla temas halinde olan kişilerin izlenmesi ve sağlık durumlarının kontrol altında tutulması da uygulanan yöntemler arasında.

Salgını önlemek için seyahat sınırlamaları seçeneği de yürürlüğe konmuş durumda.

Çinli yetkililer yeni virüsün genetik kodunu hızla açığa çıkardı. Bu bilgi, virüsün nereden geldiğini, yayıldıkça ne gibi değişimlere uğradığını ve insanların korunması için ne gibi adımlar atması gerektiğini anlamaya yardımcı oldu.

San Diego'daki Inovio adlı laboratuvarda çalışan bilim insanları yeni virüse karşı aşı geliştirebilmek için yeni tür bir DNA teknolojisi kullanıyor. Şimdilik adı "INO-4800". İnsanlar üzerinde deneme planlarına yaz başında başlayacaklar.

 

Inovio, insanlar üzerinde yapılacak denemelerin başarılı olması durumunda daha geniş çaplı denemeler yapılabileceğini, "yılsonuna kadar Çin'deki salgında kullanılabileceğini" söylüyor.

O zamana kadar salgının sona erip ermeyeceğini tahmin etmek imkânsız. Ama Inovio'nun zamanlaması planlar doğrultusunda ilerlerse şirket, yeni aşının bir salgın durumunda en hızlı geliştirilmiş aşı olacağını söylüyor.

Türkiye için risk var mı?

Sağlık Bakanlığı, Çin'den gelebilecek riskli hastaların özel ambulansla karantinaya alınması konusunda önlem alındığını açıkladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şu ana kadar Türkiye'de kesin korona virüs tanısı konan herhangi birisi olmadığını ifade etse de, havaalanı ve limanlarda 24 saat sağlık personeli bulundurulduğunu söyledi.

Türk Hava Yolları (THY) da salgın nedeniyle Çin seferlerini 9 Şubat'a kadar durdurma kararı aldı. Korona virüsün ortaya çıktığı Vuhan kenti ile İstanbul arasındaki ticari seferlerin durdurulmuş durumda.

Türkiye'nin Pekin Büyükelçisi Emin Önen de korona virüs salgını nedeniyle, Çin'in Vuhan kentindeki 32 Türkiye vatandaşının birkaç gün içinde aileleriyle birlikte tahliye edileceğini açıkladı.

Türkiye'ye getirilecek vatandaşların sağlık durumlarının iyi olduğunu belirten önen, "Virüs tespit edilmedi. Çinli yetkililerle organize ediyoruz, en kısa zamanda yurda getireceğiz" diye konuştu.

Türkiye'den gönderilecek uçağın doğrudan Vuhan'a ineceği, ancak vatandaşların İstanbul ya da Ankara'ya mı getirileceği henüz belli değil.

Southern China Havayolları şirketi normal şartlarda Vuhan - İstanbul arasında Pazartesi, Çarşamba, Cuma olmak üzere haftada üç sefer düzenliyordu.

Uzmanlar ne kadar endişeli?

Doktor Golding, "Şu an, daha fazla bilgi sahibi olana kadar, ne kadar endişelenmemiz gerektiğini söylemek zor" diyor.

"Kaynağını öğrenene kadar, bizde huzursuzluk yaratacak."

Profesör Ball, "İnsanlara ilk kez bulaşan herhangi bir virüs bizde endişe yaratmalı, çünkü bu virüsün ilk engeli aştığı anlamına geliyor. Bir insan hücresine bulaştığında ve çoğalmaya başladığında, daha kolay yaygınlaşacak ve daha tehlikeli bir hale gelecek mutasyona uğrayabilir." diyen Profesör "Virüse bu fırsatı vermek istemezsiniz." Diye de ekliyor.